Κυριακή απόγευμα και προσπαθώ να αποτυπώσω στον υπολογιστή όλα όσα είπαμε με τον Τάκη Χρυσικάκο στην τηλεφωνική μας συνομιλία πριν από μερικές μέρες.
Παράλληλα, τον ακούω από το κινητό μου να ερμηνεύει την αγαπημένη μου «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου, την οποία μπορείς να απολαύσεις κι εσύ από την ιστοσελίδα και τα Podcast του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Τον πετυχαίνω στη Θεσσαλονίκη. “Κάνουμε πρόβες το έργο του Ευγένιου Ο΄Νήλ ‘Μακρύ ταξίδι της μέρας μες την νύχτα’ με την αγαπημένη μου Βέρα Κρούσκα και τον Θανάση Σαράντο. Θα το ανεβάσουμε το καλοκαίρι σε παραγωγή του Κ.Θ.Β.Ε.”, μου εξηγεί.
Ζηλεύω αλλά δεν του το λέω. Όταν συνεργαστήκαμε πριν από χρόνια, βλέπεις, περίμενα πώς και πώς να χτυπήσει το τρίτο κουδούνι για να τρυπώσω στην αίθουσα -μόνη μου πίσω πίσω- και να τον απολαύσω πάνω στη σκηνή για χιλιοστή φορά. Άντε να μην μπήκα μια-δυο φορές και, πίστεψέ με, το μετάνιωσα.
Καλωσορίζοντας, λοιπόν, στο Choosehappiness.gr έναν άνθρωπο και ηθοποιό που εκτιμώ και θαυμάζω πολύ…
…κυρίες και κύριοι, ο Τάκης Χρυσικάκος!
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με το -καλώς ή κακώς- θέμα των ημερών. Μάλιστα, είδα ότι πρόσφατα κάνατε και την πρώτη δόση του εμβολίου κατά του κορωναϊου. Πώς ζήσατε την περίοδο της…ετήσιας πια καραντίνας;
Ως ευλογημένος άνθρωπος, στα δύσκολα πάντα κάτι γίνεται και μου πάνε καλά τα πράγματα. Είχα την τύχη, λοιπόν, όλη αυτή η περίοδος να με βρει στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα να μένω στο καλύτερο σημείο της πόλης, απέναντι από τον Λευκό Πύργο, με θέα τη θάλασσα. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Να φανταστείς επέλεξα να μην κατέβω καθόλου στην Αθήνα και να περάσω αυτό το διάστημα με δύο κουμπάρους-φίλους μου εδώ, κάνοντας βέβαια εβδομαδιαία τεστ στο θέατρο και προσέχοντας πολύ. Δεν κατάλαβα πότε πέρασε ο καιρός. Πήρα δυο ανάσες μετά το εξαιρετικά απαιτητικό ανέβασμα της Βαβυλωνίας, συνεχίσαμε με ραδιοφωνικά εγχειρήματα για το site του Κ.Θ.Β.Ε. -κάπως έτσι προέκυψε και η ερμηνεία και σκηνοθεσία της Σονάτας του Σεληνόφωτος- και εδώ και καιρό κάνουμε πρόβες για το έργο του Ευγένιου Ονήλ “Μακρύ ταξίδι της μέρας μες την νύχτα”.
Πείτε μου δύο λόγια για αυτό που πρόκειται να δούμε, λοιπόν, το προσεχές διάστημα.
Πρώτα ο Θεός, θα ξεκινήσουμε τέλος Ιουνίου πάντα σε εξωτερικούς χώρους από τη Μονή Λαζαριστών, θα ακολουθήσει περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα και Μακεδονία και ο κύκλος θα κλείσει στο θέατρο Δάσους. Το συγκεκριμένο έργο είναι από τα πιο αγαπητά του Ο ‘Νηλ, καθώς έχει πάρει και το βραβείο Πούλιτζερ. Είναι ένα βαθιά αυτοβιογραφικό έργο. Πρωταγωνιστεί στους ήρωες ένας δύσκολος πατέρας, ο ηθοποιός αδερφός του, μια μάνα ναρκομανής… Ο ίδιος ο Ο’Νήλ είχε ζητήσει ΄προσωπικά από τον Μινωτή να ανεβάσει το εν λόγω έργο του στο Εθνικό τότε, με την Κατίνα Παξινού. Μάλιστα είχε ζητήσει, για ευνόητους λόγους, το έργο να παιχτεί για πρώτη φορά πολλά χρόνια μετά το θάνατό του, κάτι που τελικά δε συνέβη. Με την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου έργου, θα “ξανασυναντήσω” τη Βαβυλωνία για να ξεκινήσουμε και πάλι τη νέα σεζόν στη Μονή Λαζαριστών.
Γνωρίζοντας το πάθος σας για τον πολιτισμό και βλέποντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ανεβάζετε ότι…”Χωρίς πολιτισμό, δεν υπάρχει μέλλον“, θεωρείτε ότι το κράτος στήριξε τον κλάδο σας αυτό το ομολογουμένως δύσκολο διάστημα;
Ας μην μιλήσουμε για Κυβερνήσεις. Θα σταθώ στο κράτος γενικότερα, το οποίο ναι διαχρονικά θεωρεί τον Πολιτισμό ως κάτι περιττό, ως πολυτέλεια. Και αυτό μπορείς να το διαπιστώσεις, βλέποντας τα κονδύλια του ετήσιου προϋπολογισμού που αφιερώνονται κάθε χρόνο στον Πολιτισμό. Σε αυτήν την δύσκολη περίοδο, όμως, ποιος να πρωτοστηριχτεί; Ή μάλλον ας το θέσω αλλιώς: Ποιος δεν χρειαζόταν στήριξη; Ποιος κλάδος; Ποιος επαγγελματίας; Από την άλλη, δε θα σου πω ότι δεν είδα -έστω και καθυστερημένα- προσπάθεια να στηριχτούμε. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, όμως, εδώ φταίμε κι εμείς. Εμείς που δεχόμασταν να μην μας ασφαλίζουν, εμείς που επιτρέπαμε τη μαύρη εργασία, εμείς που έστω και τώρα δε γίναμε γροθιά να απαιτήσουμε, αν όχι να πληρωνόμαστε όπως πρέπει και στην ώρα μας, να ασφαλιζόμαστε όπως μας αξίζει. Υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει επιτέλους να μπουν σοβαρά στο τραπέζι…
Θίγετε ακόμα ένα φλέγον ζήτημα του κλάδου σας, ο οποίος όπως δείχνει έχει πολλές ανοιχτές πληγές, αν κρίνω και από όσα βγήκαν στην φόρα με το κίνημα του Metoo.
Μα αυτό, πίστεψέ με, είναι ένα πολύ σημαντικότερο θέμα που χρήζει μάλιστα άμεσης επίλυσης. Σαν αυτό, ο κλάδος μας έχει δεκάδες άλλα παρόμοια ανοιχτά θέματα. Δε θα σου κρύψω ότι προβληματίστηκα πολύ με όλο αυτό που ξέσπασε και κυρίως με τις ανώνυμες καταγγελίες, τις πολιτικές σκοπιμότητες και τα απωθημένα που βγήκαν προς τα έξω. Κλείνω πενήντα χρόνια στο χώρο του θεάτρου και θλίβομαι όταν βγαίνει προς τα έξω ότι ο χώρος μας είναι βρώμικος και ζέχνει. Ναι, είναι λεπτές οι ισορροπίες. Και ναι, είναι αλήθεια. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν άνθρωποι -ευτυχώς λίγοι- με αλαζονεία και διαστροφές. Και ναι, η Τέχνη απελευθερώνει τα συναισθήματα και τη φαντασία και αυτό ενέχει τον κίνδυνο να γεννηθούν από αυτήν και Άγιοι και Τέρατα. Ποιος μπορεί να υποστηρίξει το αντίθετο; Εμένα, όμως, ο Πολιτισμός με έκανε καλύτερο άνθρωπο, στοιχηματίζω δε ότι το ίδιο συνέβη με τους περισσότερους από εμάς. Ο Κουν συνήθιζε να λέει ότι η σκηνή είναι ένας καθαγιασμένος χώρος, ένας ιερός χώρος. Συμφωνώ. Ξέρεις, οι καλλιτέχνες είναι δύσκολοι άνθρωποι. Κι εγώ δε συνάντησα μόνο Αγίους. Αλλά έμαθα στην αντιπαλότητα, να μην απαντάω με αντιπαλότητα. Στην κακία να μην απαντάω κακία. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στο χώρο του Θεάτρου, μόνο στο χώρο του Πολιτισμού…
“Ο δρόμος προς την ευτυχία είναι η καλοσύνη”, όπως μου είχατε πει κάποτε λοιπόν;
Κοίτα, δεν είναι ο πιο σύντομος και ο πιο εύκολος δρόμος, αλλά νομίζω ότι είναι μονόδρομος. Σκέψου: Τί μπορεί να σε κάνει ευτυχισμένη; Αν το καλοσκεφτείς, λοιπόν, πάντα απόρροια της καλοσύνης είναι η ευτυχία. Η δική μας ευχαρίστηση προκύπτει σχεδόν πάντα από τις πράξεις των άλλων. Η αγάπη των δικών μας… Η συμπεριφορά τους… Ανιδιοτελείς πράξεις… Δε θα σου πω ότι εάν μου έπεφτε ένα λαχείο -αν και δεν παίζω ποτέ τυχερά παιχνίδια- θα μου κακόπεφτε. Όχι, βέβαια. Αλλά θα με έκανε ευτυχισμένο; Ευτυχισμένο με κάνουν η ευτυχία της οικογένειάς μου, των συνεργατών μου, το μοίρασμα, η κουβέντα με αγαπημένους μου… Ναι, λοιπόν, ο δρόμος προς την ευτυχία είναι η καλοσύνη. Κι ας κρύβει παγίδες…
Πριν σας ευχαριστήσω, θέλω να σταθούμε σε μια λεζάντα μιας φωτογραφίας σας που ανεβάσατε λίγες μέρες πριν. “Χαρμολύπη”, σημειώνατε. Και αναρωτιέμαι: Είμαστε τελικά εθισμένοι στην ανάγκη μας να νιώθουμε ευτυχισμένοι;
Μα είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η μία έννοια χωράει μέσα της την άλλη και το αντίστροφο. Προσωπικά, έχω περάσει δύσκολες καταστάσεις. Ποιος από εμάς δεν πέρασε βέβαια; Έμαθα, όμως, να αποδέχομαι τη ροή των πραγμάτων. Η αποδοχή είναι μεγάλος σταθμός ζωής. Πρέπει να είσαι συμβιβασμένος με το ότι θα υπάρξουν στιγμές που θα ηττηθείς. Γιατί να μην το απολαύσεις, εάν δεν μπορείς να το αποφύγεις; Η ζωή με έμαθε να μην προσπαθώ διακαώς να αγκαλιάζω τις άμυνές μου. Πλέον επιτρέπω στον εαυτό μου να συγκινείται και να βουρκώνει με το παραμικρό. Δακρύζω και νιώθω δυνατός, νιώθω ζωντανός. Μεγάλωσα. Έχω μαζέψει εμπειρίες, μαθήματα ζωής… Είναι τα τρόπαιά μου! Και, ναι, τα απολαμβάνω! Χαρμολύπη, λοιπόν. Γιατί όχι;