Ταινίες μικρού μήκους για όλη την οικογένεια

Γράφει ο Αλέξανδρος Μιχαήλ

Διλήμματα προέλευσης για κότες και αυγά, εδώ δεν υπάρχουν! Η ζωή προϋπήρξε της εφεύρεσης του κινηματογράφου. Αυτό είναι δεδομένο. Παρόλα αυτά, συχνά τίθεται το ερώτημα σχετικά με το ποια από τις δύο αντιγράφει την άλλη. Εμείς, από την πλευρά μας, καλούμαστε να μεταφερθούμε από το κάθισμα του παθητικού θεατή στη θέση του δρώντα προσώπου, που παίρνει αφορμές από τα μηνύματα της ζωής ή των ταινιών και τα ενσωματώνει στη σκέψη και τις πράξεις του. Πότε συνειδητά πότε ασυνείδητα. Κι αυτό ακριβώς το μαγικό στοιχείο του κινηματογράφου είναι που μετατρέπει την επιλογή των θεαμάτων που βλέπουμε σε γεγονός υψίστης σημασίας. Χρόνος και χώρος που δίνουμε για να δούμε, ακούσουμε, νιώσουμε ιστορίες και συναισθήματα. Μόνοι μας ή με παρέα. 

Μα, όταν η παρέα μας κατεβάζει αρκετά το μέσο όρο ηλικίας της ομήγυρης και το καθημερινό μας πρόγραμμα είναι ασφυκτικά γεμάτο, συχνά αντιμετωπίζουμε την έβδομη τέχνη ως πολυτέλεια. Όχι πια! Εφτά ταινίες μικρού μήκους, μία για κάθε μέρα της εβδομάδας, έρχονται για να τις απολαύσουμε μαζί με τους μικρούς μας θησαυρούς, να συζητήσουμε για αυτές, να προβληματιστούμε, να περάσουμε όμορφα και να πάρουμε αφορμές για να έρθουμε ακόμη πιο κοντά. Σύντομες σινε-ιστορίες, στις οποίες οι πρωταγωνιστές καταφέρνουν να επιλέξουν την ευτυχία, κάτω από διαφορετικές περιστάσεις ο καθένας. Γιατί στη μεγάλη οθόνη η απόφαση για την επιλογή της ευτυχίας χρειάζεται μόνο μία στιγμή. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή!

ΔΕΥΤΕΡΑ

Μικρές χαρές του Κωνσταντίνου Πιλάβιου

(ή αλλιώς “Τα ωραιότερα πράγματα στη ζωή δεν είναι πράγματα”)

Διάρκεια: 5’ 16’’

Τι θα δούμε; Ετοιμαστείτε για ένα πεντάλεπτο ταξίδι με συνοδοιπόρο τον Ευτύχη (όνομα και πράμα). Μα, αφήστε στην άκρη τις απόψεις σας περί ευτυχίας, αν αυτές περικλείουν ακριβά δώρα, φαντασμαγορικά αυτοκίνητα και ρούχα υψηλής ραπτικής. Ο ξεναγός μας σ’ αυτή τη διαδρομή μάς καλεί να γνωρίσουμε τη δική του οπτική και –γιατί όχι;- να της δώσουμε χώρο στη μέσα μας ζωή. 

Για ποιο λόγο; Αφού τα όσα θεωρούμε ως δεδομένα μόνο τέτοια δεν είναι. Εκείνα που συμβαίνουν ανάμεσα στα θεωρούμενα ως σημαντικά είναι που κρατούν τον ρυθμό για να ξετυλιχθεί η μελωδία των υπολοίπων. Και όσα προσπερνούνται ως αχρείαστα χρίζουν της δικής μας ολόθερμης ευγνωμοσύνης. Καθημερινά και αδιάκοπα. Μικρές χαρές. Μεγάλες αλήθειες.

ΤΡΙΤΗ

Τζαφάρ της Νάνσυς Σπετσιώτη

(ή αλλιώς “Αγάπη είναι η επιθυμία για την ευτυχία του άλλου”)

Διάρκεια: 2’ 38’’

Τι θα δούμε; Δύο γονείς μαζί με το μικρό τους κορίτσι φτάνουν στον χώρο αναμονής ενός νοσοκομείου. Πολύ θα ήθελαν να είναι μόνοι τους εκεί, αλλά μια ακόμη φιγούρα, ξένη και απόκοσμη, συμπληρώνει το σκηνικό. Ξάφνου, μια πόρτα ανοίγει. Τα τετραγωνικά μέτρα γίνονται λιγότερα, οι τοίχοι στενεύουν και άνθρωποι που μέχρι τότε δεν είχαν ιδέα ο ένας για την ύπαρξη του άλλου, αντιλαμβάνονται τελικά πως αυτά που τους δένουν είναι σαφώς περισσότερα από εκείνα που θέλουν να τους χωρίσουν.

Για ποιο λόγο; Επειδή υπάρχουν στιγμές που επιλέγεις να προσφέρεις ευτυχία, παρά να εισπράξεις. Δόσιμο αβίαστο, αυτονόητο, που το αισθάνεσαι ως βαθύ ανθρώπινο καθήκον. Μα, η παρουσία σου σταματά εκεί. Δεν μπορείς να απαιτήσεις κανένα “ευχαριστώ”. Ίσως μερικές φορές μάλιστα, να δεχτείς το ακριβώς αντίθετο. Ίσως πάλι, άλλες φορές, να είσαι η ευκαιρία που χρειάζεται κάποιος για να ανατρέψει τα ριζωμένα στερεότυπά του. Ευτυχώς.

ΤΕΤΑΡΤΗ

 Ο άνθρωπος που φοβόταν να πέσει του Joseph Wallace

(ή αλλιώς “Το μεγαλύτερο λάθος, που μπορείς να κάνεις στη ζωή σου, είναι να φοβάσαι συνεχώς ότι θα κάνεις λάθος” – Elbert Hubbard)

Διάρκεια: 4’ 44’’

Τι θα δούμε; Έναν άνθρωπο που φοβάται να πέσει. Κυριολεκτικώς. Τρέμει στην ιδέα πως θα κάνει βουτιά στο κενό, όπως οι γλάστρες από το παράθυρο του πολυώροφου κτιρίου στο οποίο μένει. Γι΄ αυτό και αλλάζει σπίτι. Εκεί, ανατριχιάζει στη σκέψη πως θα έχει την τύχη των αντικειμένων που κατρακυλούν στη μακριά σκάλα. Γι’ αυτό και μετακομίζει, ξανά. Οχυρώνει τον εαυτό του τόσο καλά, που τίποτα δεν μπορεί να διασαλεύσει την ισορροπία του. Μα, η ζωή έχει άλλα σχέδια και ο κύριος, που αγωνιά για κάθε του βήμα, βρίσκεται ξαφνικά κατάχαμα να απολαμβάνει τη χαρά της πτώσης και την ανακάλυψη ενός νέου κόσμου εκεί κάτω.

Για ποιο λόγο; Επειδή ενδέχεται να ανήκουμε στην κατηγορία των ανθρώπων που φοβούνται να κάνουν λάθη, μεταφέροντας αυτόν τον φόβο στους γύρω τους. Και η λαθοφοβία, σαν άλλη ασθένεια, μεταδίδεται δημιουργώντας αποστειρωμένες συμπεριφορές και δειλά πρόσωπα. Όμως, η κάθε πτώση μπορεί να γίνει το εφαλτήριο για ουράνια ανατίναξη. Να δούμε πράματα που πριν δεν τολμούσαμε να αντικρίσουμε. Να αποκτήσουμε πιο ώριμη οπτική και να σχεδιάσουμε δράσεις ολόφωτες. Δικαιούμαστε να κάνουμε λάθη. Αναπόφευκτα. Να μαθαίνουμε από αυτά. Συνειδητά. Και μετά, να κάνουμε κι άλλα. Ακούσια. Καινούρια.

ΠΕΜΠΤΗ

Dried Up των Jeremy Casper, Stuart Bury and Isaiah Powers

(ή αλλιώς “Αν ο καθένας μας έκανε όπως μπορούσε το καλό, δεν θα υπήρχαν στον κόσμο δυστυχισμένοι”- Γρηγόριος Ε’)

Διάρκεια: 6’ 08’’

Τι θα δούμε; Μία άνυδρη πόλη. Απομεινάρια μιας πρότερης χρυσής εποχής, που καταρρέουν μαζί με το ενδιαφέρον των κατοίκων. Ο καθένας κοιτάζει τη δουλειά του. Άλλος διαβάζει φιλήσυχα την εφημερίδα του, άλλοι κουτσομπολεύουν, περιμένοντας τη σωτηρία σαν μάννα εξ ουρανού. Ένας γεράκος, όμως, κινείται, ψάχνει, φορτώνει πράγματα στο σκουριασμένο του καρότσι, δουλεύει για κάτι. Όσοι τον βλέπουν, πιστεύουν πως τρελάθηκε. Μα, αυτός ο ασπρομάλλης άνθρωπος με το ροζ παπιγιόν συνεχίζει να αναζητά το φως μέσα στο σκοτάδι, ελπίζοντας πως θα καταφέρει το ακατόρθωτο.

Για ποιο λόγο; Επειδή η ταινία περιγράφει μέσα σε λίγα λεπτά το μεγαλείο της συναίσθησης της προσωπικής ευθύνης και του ρόλου που ο καθένας είναι σε θέση να διαδραματίσει στη λειτουργία της κοινωνίας. Είτε με την απάθεια είτε με τη δράση του. Μόνο που στη δεύτερη περίπτωση, το ταξίδι ενδέχεται να είναι περισσότερο μοναχικό. “O δρόμος ο λιγότερο περπατημένος”, που σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Φροστ, είναι αυτός “που κάνει όλη τη διαφορά”. Και που οι περιπατητές του, ακόμα κι αν φαντάζουν τρελοί στα μάτια των υπολοίπων, ξέρουν καλά, γιατί έχουν αισθανθεί και εφαρμόσει στην πράξη τα λόγια του δικού μας Οδυσσέα, πως “από ‘να τίποτα γίνεται ο Παράδεισος”.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Τα φανταστικά βιβλία του κ. Μόρις Λέσμορ των William Joyce & Brandon Oldenburg

(ή αλλιώς “Το μαγικό εισιτήριο που ονομάζεται διάβασμα”)

Διάρκεια: 14’ 46’’

Τι θα δούμε; Ένα επίδοξο συγγραφέα, που κάθεται αμέριμνος στο μπαλκόνι του και γράφει ένα βιβλίο, να παρασύρεται από τη δίνη ενός ξαφνικού ανεμοστρόβιλου και να ξυπνά σε μια πόλη που έχει γίνει ασπρόμαυρη, με κενές σελίδες στα βιβλία της. Μία νεαρή κοπέλα που ίπταται με τη βοήθεια μερικών μικρών της φίλων, ένα σπίτι-βιβλιοθήκη στη μέση του πουθενά και μερικά μαγικά βιβλία θα δώσουν και πάλι χρώμα στη ζωή του κ. Λέσμορ και θα του ανοίξουν φανταστικούς δρόμους στο συναίσθημα και στη φαντασία του, οι οποίοι θα τον συντροφεύσουν για μια ολόκληρη ζωή.

Για ποιο λόγο; Επειδή κατά τη διάρκεια αυτής της βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας μικρού μήκους παρελαύνουν μερικές από τις μοναδικές εμπειρίες, που βιώνει όποιος επιτρέπει στον εαυτό του να βυθιστεί στη χαρά της ανάγνωσης. Διασκέδαση, περιπέτεια, συγκίνηση, γνώση, γέλιο, προβληματισμός, συντροφιά, ταξίδια του νου και της καρδιάς. Με πρώτες ύλες τις λέξεις, οι λογοτεχνικοί ήρωες και οι εικόνες που αυτοί κουβαλούν παίρνουν διαφορετική μορφή στη φαντασία του κάθε αναγνώστη. Μία φαντασμαγορική αλληγορία για την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα βιβλία και τη “ζωή” που χαρίζει η μία πλευρά στην άλλη. Θα σας πρότεινα να τη διαβάσετε, αλλά πρέπει να τη δείτε!

ΣΑΒΒΑΤΟ

Η άλλη όψη του Κινηματογραφικού Εργαστηρίου 13^ου Δ.Σ. Σερρών

(ή αλλιώς “Δες το, πολύπλευρα”)

Διάρκεια: 7’ 55’’

Τι θα δούμε; Το Κινηματογραφικό Εργαστήρι του 13^ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών προτείνει έναν άλλο τρόπο θέασης της ζωής. Μία ζωηρή γραβάτα προορισμένη για έναν καθωσπρέπει κύριο, ένας λογαριασμός ρεύματος που διασχίζει τους αιθέρες, ένα χάρτινο δέντρο φορτωμένο μεταλλικές κουκουβάγιες, ένα πριγκιπικό στέμμα που στοιχίζει 50 λεπτά και μια μελωδία από γυάλινα μπουκάλια γεμισμένα με νερό φιλτράρονται δημιουργικά μέσα από την ευρηματικότητα των μικρών παιδιών, τα οποία μας απευθύνουν ανοιχτή πρόσκληση, περιμένοντας να αναφωνήσουν δυνατά “Καλώς ήρθατε στον κόσμο μας!”.

Για ποιο λόγο; Επειδή έχουμε φορτωθεί στην πλάτη μας αρκετά χρόνια και εμπειρίες που μας κάνουν να βλέπουμε τη μία όψη των πραγμάτων γύρω μας. Κάποιοι θα χαρακτήριζαν αυτή τη στάση ως ωριμότητα, σοβαρότητα, υπευθυνότητα, ρεαλισμό. Μερικοί άνθρωποι, όμως, που όσο μπόι τους λείπει το συμπληρώνουν σε αυθορμητισμό, ανακάλυψαν πως ακόμα και αν οι συνθήκες είναι δύσκολες και φαντάζουν αδιέξοδες, πάντα υπάρχει τρόπος να δεις την άλλη τους πλευρά. Εκείνη που δεν είναι φυγόπονη, ανάλαφρη και ευθυνόφοβη. Απλά, παράλληλα με την πασιφανή, υφίσταται και περιμένει να την ανακαλύψουμε. Θα της δίναμε την ευκαιρία;

ΚΥΡΙΑΚΗ

Το κόκκινο μπαλόνι του Albert Lamorisse

(ή αλλιώς “Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο” – Φίοντορ Ντοστογιέφσκι)

Διάρκεια: 34’ 17’’

Τι θα δούμε; Την ιδιότυπη φιλία ενός μικρού αγοριού με ένα κόκκινο μπαλόνι στους δρόμους του Παρισιού της δεκαετίας του ’50. Οι δύο φίλοι αποφασίζουν να περάσουν μία μέρα μαζί, κόντρα στην καχυποψία, τον φόβο και τη ζήλια των ανθρώπων που τους περιστοιχίζουν. Άραγε αρκεί η αγάπη και η αφοσίωση του ενός προς το άλλο για να κρατήσουν ζωντανό το φως σε μια μουντή πόλη; 

Για ποιο λόγο; Γιατί η ταινία αποτελεί σταθμό στον παγκόσμιο κινηματογράφο στερέωμα. Χρυσός Φοίνικας Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους και Όσκαρ καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου είναι μόνο δύο από τις κορυφαίες διακρίσεις της. Ζητήματα φιλίας, διαφορετικότητας, αποδοχής, πίστης στο όνειρο, ελεύθερης έκφρασης του εαυτού και σεβασμού στον συνάνθρωπο αποτυπώνονται στον καμβά του γαλλικού φιλμ, μιλώντας μας εκκωφαντικά με σχεδόν πλήρη απουσία διαλόγων. Ένα νοσταλγικό κομψοτέχνημα για την τελική νίκη της ομορφιάς, που θα σώσει τον κόσμο. Πετάξτε μαζί του!